İZMİR’DEKİ ÖNEMLİ OLAYLAR 1831 – 1856

1831 – “Filos Ton Neon” adlı Rumca ilk Gazete İzmir’de yayınlandı. – Neo klasik özelliklere sahip olan ve vebalılar için “St. Roche Hastanesi ve Manastırı” olarak yaptırılan bina hizmete açıldı. Piçhane olarakta bilinen yapı 1984′den beri Etnografya Müzesi olarak kullanılmaktadır. Bizans mimarisinin süsleme özelliklerinden izler taşıyan bina yeşillikler arasındadır. – Özellikle Yahudiler arasında çıkan kolera salgınında yaklaşık 5 bin kişi öldü.
1832 – Halen Hürriyet Caddesi, Ege Üniversitesi rektörlüğü karşısında bulunan “Steinbuchel Köşkü”, İngiliz John Maltas tarafından inşa edilmiştir. Köşk kurtuluş savaşında Atatürk’ün karargahı olmuştur.
1834 – Türkiye’de “ilk Piyango” İzmir Levantenleri tarafından başlatıldı.
1837 – “İzmir Fransız Postanesi” açıldı. – “İzmir Avusturya Postanesi” hizmete açıldı. – Ege Üniversitesi karşısında mahfel girişinin hemen yanında bulunan “Bari Malikanesi” inşa ettirildi. Başta Bari (Barry) ailesi, daha sonra Lawson ailesi ve en son Yvonne Winterhalters ailesinin yaşadığı ve genç bayan Pasquali’nin piyano dersleri verdiği bilinmektedir. Bina şu anda Ege Üniversitesi Lokali olarak kullanılmaktadır.
1838 – Buca Dokuzçeşmeler’de halen ayakta olan “Buca Ingiliz Protestan Kilisesi” ibadete açıldı. 1961′de belediyeye devredilen ve kültür merkezi olarak kullanılan kilise 2001′de tekrar kilise haline getirilmek üzere devredildi.
1839 – İzmir’deki ilk Ermenice Gazete “İçtemeran Bidari Kidelyas” protestan Ermeniler tarafindan çıkarıldı.
1840 – Ailesince Kanalaki, halk tarafından ise prenses diye anılan bir Rus bayan tarafından 1840 yılında yaptırılan “Kanalaki Köşkü” bugün Suphi Koyuncuoğlu Ilköğretim Okulu bahçesinde, idari bina olarak kullanılmaktadır. Çok zengin olan bayan Kanalaki bu yapının dışında Bornova’da tahmini 20 tane daha binayı inşa ettirmiş ve ayrıca bir golf sahası da yaptırmıştır. Uzun yıllar Kanalaki ailesinin mülkiyetinde olan yapı Rus sahiplerinin ölmesinden sonra uzun süre boş kalmıştır.
1841 – Eyalet merkezi Aydın’dan İzmir’e taşındı – İlk tiyatro Euterpe kuruldu.
1842 – Alsancak Gazi Kadınlar Sokağı’ndaki (1453 Sk) Roi Cafe Bar’ın binası Fransız bir general tarafından yaptırıldı. – Bulgarca ilk Gazete olan “Ljuboslowije” aylık olarak yayımlanmaya başladı. – İzmir’de ilk İbranice Gazete yayınlandı.
1843 – Düzoğlu Hoca Agop İzmir’de kağıt fabrikası kurma ruhsatı aldı. Fabrikanın yapımı 1846′da tamamlandı – İzmir “Büyük Postane” hizmete girdi.
1844 – “Halkapınar Kağıt Fabrikası” yapımı başladı.
1846 – Bornova Gençlik Caddesi üzerinde bulunan ve günümüzde Ege Üniversitesi Rektörlük binası olarak kullanılan “Carlton Whittal Köşkü” 1846′da yapıldı. Köşk, tarih içinde Hollandalı rahibelerin manastırı olarak kullanılmıştır. Evin sahibi ünlü Whittal Sirketi’nin kurucusu Charlton Whittal’dir. Giraud Ailesi’ne satılan ev daha sonra Türk yetkililere geçmiştir. – İzmir depremle sarsıldı.
1847 – Ermenilerce kurulan “İzmir Şark Kağıt Fabrikası” hizmete girdi. – İlk buharlı un fabrikası, Midillili Mehmet Necip,Rıza Bey,Stefanos ve Menolakis tarafından kuruldu
1848 – “İlk Türkçe Matbu Eser” 28 sayfalık bir din kitabıdır.
1849 – Bu yıl temeli atılan “ilk Türk Hastanesi” Gurabahane-i Müslimin 1851′de hizmete girdi. Burası şu an Konak’ta İzmir Diş Hastanesi olarak kullanılmaktadır.
1850 – İzmir’e ilk gelen Osmanlı Padişahı Sultan Abdülmecit’ tir. Bu ziyaret 22 Haziran 1850 Cumartesi gerçekleşti. -İzmir’li doktor Garko Ege Bölgesi otlarından yararlanarak şeker hastalığına iyi gelen ilaç buldu. – İzmir Ticaret Meclisi kuruldu – “İlk Piyango” iznini alan kişi İzmir’li bir Ermeni olan Naum Bey’dir. Naum Bey, tiyatrosuna müşteri çekebilmek için biletle birlikte bir de piyango bileti dağıtmaya başladı. – Bir bahar günü Kadifekale’den İzmir’i izleyen Gustav Flaubert “Simdiye dek bu kadar güzel olanını görmemiştim” demişti. – 1850′lerde İzmir’in Osmanlı dış ticareti içindeki payı yaklaşık % 7.5 iken 1870′lerde dört katlık bir artışla yaklaşık % 30′a yükseldi. Bu tarihlerde Osmanlı Imparatorluğu’nun ithalatının % 20′si, ihracatının % 43′ü İzmir’den gerçekleşiyordu.
1851 – İlk susam ve zeytinyağı fabrikası açıldı.
1853 – Lamartine “İzmir, bir Doğu kenti olarak düşlerimdeki kente hiç benzemiyor. Burası sanki Küçük Asya sahillerine getirilmiş bir Marsilya gibi,zengin Avrupalı tüccarların Paris ya da Londra’dakinden farksız bir biçimde yaşamlarını sürdürdükleri geniş ve zarif bir ticaret kenti.” demişti.
1853 – 3 yıldır İzmir ve çevresine dehşet saçan “Katırcı Yani” adlı Rum eşkiya ve adamları, vali Ali Paşa ve adamlarınca Buca’da yakalanarak idam edildiler. – İlk iplik fabrikası Ömer Ağa tarafından işletmeye açıldı
1854 – “Issigonis Demir Fabrikası” Alsancak’ta açıldı.
1855 – İzmir’de “Sinanoğlu” ayaklanması baş gösterdi, dirlik ve düzen bozuldu.
1856 – İzmir’de batılı anlamda “ilk At Yarışları” 1856′da başladı. – 23 Eylül 1856′da ilk demiryolu inşaatı İngiliz sermayesiyle başlatılmış, tren işletmeciliği sonra Fransızlara geçmiştir. İzmir-Aydın demiryolu inşa imtiyazı, 95 yıl süreyle Ingiliz sermayesiyle kurulan “Smyrna-Aidin Ottoman Railway” şirketine verilmiştir. İlk kazma 1857′de Kemer semtinde vuruldu ve yol 1866′da hizmete açıldı.