Kemeraltı Çarşısı

Yangın yeri imeceyle fuar oldu

    Yunanlıların İzmir’i ateşe vermesinden sonra, ‘Yangın Alanı’ denilen alan öyle perişan haldeydi ki, her tarafı dağ gibi çöplerle doluydu. Yetkililer, “Burası 40 yılda eski haline gelmez” demişti. Ancak dönemin başarılı Belediye Başkanı Dr. Behçet Uz, seferberlik ilan etti. İzmirliler de imece usulüyle destek verince, 243 günde o mezbelelik adeta yeryüzü cennetine dönüştürüldü

    NEREDE O ESKİ FUARLAR! – GÜRKAN ERTAÇ
    İzmir’e büyük hizmetler vermiş olan Belediye Başkanı Dr. Behçet Uz, İzmir’e öyle muhteşem iki eser bıraktı ki, vefa borcumuzu hiçbir zaman ödeyemeyiz. Uluslararası İzmir Fuarı ve adının verildiği Behçet Uz Çocuk Hastanesi. Yunanlılar İzmir’i yakıp yıktıktan sonra ‘Yangın Alanı’ olarak bilinen alan, şimdiki fuarın kurulduğu yerdi. Öyle perişan durumdaydı ki, her tarafı dağ gibi çöplerle doluydu.
    Değerlendirme için gelen heyetler karamsardı, “Burası 40 yılda eski haline gelmez” demişlerdi. Ancak işin başında Başkan Uz vardı. Uz, belediye ekipleriyle seferberlik ilan etti, İzmirliler de imece usuluyle yardıma katıldı ve sadece 243 gün içersinde o mezbeleden adete bir cennet oluşturuldu.

    İzmir Fuarı’nın yaratılmasını sağlayan Belediye Başkanı Dr. Behçet Uz ve yazar Sancar Maruflu
    RUM ŞARKICI DESPİNA

    Behçet Uz’un şimdiki haline dönüştürdüğü Kültürpark, eskiden Yangın Yeri olarak anılırdı.
    Daha sonra eğlence merkezi haline gelip Meyhane Boğazı adını aldı. Çengili eğlence yerleri dolup dolup taşardı.
    İzmir’in en eski ve seçkin sülalelerinden Uşşakizadeler’den Muammer Bey’in tutulduğu Rum güzeli şarkıcı Despina, o meyhanelerden birinde program yapardı.
    Atçalı Mehmet’in Dargeçit’i de akşamcıların önemli uğrak yeriydi.
    GAZİNOLARIN MÜTHİŞ YARIŞI
    Daha sonraki evrede Bornovalı Nuri’nin Lunapark’ı, Kürt Beşir’in (Öge) Türk Musikisi’nin gerçek Diva’sı Müzeyyen Senar’a aşık olduğu için ismini verdiği Çamlık Senar Gazinosu, Atalay Noyaner’in Akasyalar’ı, Zeki Müren’in ismiyle yücelttiği Fuar’ın Basmane Kapısı’ndan girip hemen sağa saptığınız Manolya, Necdet Yazar’ın gölün hemen yanında bulunduğu için Göl Gazinosu adını verdiği gazino ve İbrahim Tatlıses’in uvertür olarak yeni yeni parladığı, şimdiki Türk Musikisi ustası Mustafa Keser’in, o devirde sesi ve müzik bilgisiyle değil, sazlarıyla ünlülere eşlik ettiği Ekici Över.
    ‘BİR BAHAR AKŞAMI RASTLADIM SİZE’
    İzmir Enternasyonal Fuarı’nın eğlence merkezlerinin önemlileri arasında Göl Gazinosu’nun hatırı sayılır bir yeri vardı. Sanatçı Necdet Yazar ve Türk sinema ve şov dünyasının Taş Bebek diye anılan İzmirli güzel eşi Gönül Yazar’ın renklendirdiği Göl Gazinosu ile ilgili ilginç bir hatıram var. Namık Kemal Lisesi’nde edebiyat öğretmenimiz olan Fuat Edip Baksı geç evlenmişti.
    Bekarlık günlerinde gittiği Göl Gazinosu’nda masadaki peçeteye, 15 yaşındaki mavi gözlü bir kıza aşık olarak yazdığı “Bir bahar akşamı, rastladım size” şiiri, Selahaddin Pınar’ın doyumsuz bestesiyle musikimizin unutulmazları arasına girmişti.
    İzmir’de Türk Musikisi gazinoları denilince şimdiki Güney Deniz Saha Komutanlığı’nın karşısındaki İsmet ve Basmane Garı’nın karşı köşesindeki Ali Ulvi Gazinoları baş mekanlardı.
    Ali Ulvi Gazinosu’nun sahibi her gün saçına sürekli yasemin taktığı için adı “Yaseminli hanım”a çıkan Münevver hanımla Bostanlı’da komşuyuz. Yaşı 100’e merdiven dayayan Münevver hanıma nice uzun ömürler diliyorum.

    FUARDA ÜNLÜLER GEÇİDİ
    Gazinolarda Müzeyyen Senar, Safiye Ayla, Perihan Altındağ Sözeri, Hamiyet Yüceses, Sabite Tur Gülerman, Sevim Tan Ürek, Abdullah Yüce ve pek çok ünlü star sahne alırlardı. Hem de ne saz heyetleriyle!.. Hakkı Derman, Sadi Işılay, Yorgo Bacanos, Aleko Bacanos, Şükrü Tunar, Ercüment Batanay, Vecihe Daryal, Kadri Şençalar, İsmail Şençalar, Mustafa Kandıralı ve ilginçtir, piyanoda da Feyzi Aslangil. Daha kimler, kimler….
    KADINLARA ÖZEL EĞLENCE
    Fuar zamanı gazinolar kadınlara özel matineler düzenlerdi. Geceki program çok daha ucuza uygulanırdı. Ancak tek sıkıntı, numaralı bilet satılmamasıydı.
    Bu nedenle kadınlar, kızlar sabahtan kuyruğa girerlerdi. Zaman uzun olduğu için de çimlere yayılırlar, hazırladıkları dolma, yumurta, börek ve karpuzları konu komşu doyasıya yerlerdi.
    ‘BURASI AGORA MEYHANESİ’
    O zamanın güzelliği, sazların doğal seslerini meşk ederlerken dinleme mutluluğunu yaşardınız.
    Şimdi elektro girdi herşeye, kabiliyetlisi de çalıyor, kabiliyetsizi de. Bu saz üstadları, programdan önce öyle zengin bir fasıl yaparlardı ki, dinledikten sonra, “assolisti bekleme, kalk evine git” derdi insan kendi kendine. O derecede doyurucuydu yani. O yıllarda fuara o kadar büyük bir ilgi vardı ki, Aydın, Denizli ve Muğla gibi yakın illerden İzmir’e günübirlik otobüs seferleri konulur, Ege’nin tüm il ve ilçelerinden insanlar fuara akın ederdi. Gazeteciler genellikle mesleğin yıpratıcı etkisinden kurtulmak ve bir, iki kadeh parlatmak için Dönertaş’taki mekanlara giderdi. Ege Ekspres Gazetesi’nden arkadaşımız gazeteci-şair ve de doktor Onur Şenli de, yağmurlu bir gecede, “Burası Agora Meyhanesi.
    Burada yaşar aşkların en divanesi, en şahanesi. Bu gece benim gecem. Bu gece benim gecem. Cama vuran her damlada seni hatırlıyorum ve sana susuzluğumu…” dizelerini orada yazmış, İsmet Nedim de bestelemişti.
    Her sanatçının programında bu şarkı şimdikilerin deyimiyle hit idi. Ama Müzeyyen Senar ile Zeki Müren bir başka söylerlerdi hani.
    DİSKO KÜLTÜRÜ VE KUYAŞ
    İzmir’de disko kültürünün ağababası, Göztepe’nin eski başkanlarından Saffet Kuyaş’tı.
    Mustafa Bey Caddesi’nin başlangıcının hemen karşısındaki eski Nato Binası’na bakan Disko Saffet gençlerin uğrak yeriydi.
    Fuar zamanı da Kuyaş, mekanı Mogambo adıyla Lozan Kapısı’ndan girişte sağ tarafa taşırdı. Ulutanır’lar da Sibel Gazinosu’nu yaz gelince bakıma alır, Fuar’da Kübana adlı nezih mekanla hizmet verirlerdi.

    3. Cumhurbaşkanı Celal Bayar 1952’de fuarı gezdi
    ZEYBEKCİ’DEN FUAR ANISI
    Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci de, İzmir Enternasyonal Fuarı’nda nostalji arayanlar arasında… Denizli’nin Tavas ilçesi Ulupınar köyünden olduğunu belirten Zeybekçi, “Çocukluğumda ve gençliğimde en büyük hayalim İzmir Fuarı’nı görmek, Hayvanat Bahçesi’ni, ülkelerin pavyonlarını doyasıya gezebilmek, sanatçıları gazinonun dışından da olsa dinlemekti.
    Köyümüzden İzmir Fuarı’na seferler düzenlenir, İzmir’de bir gün kalır, ertesi gün Denizli’ye dönerdik” dedi. Zeybekçi fuarın, o günlerin yaşam kesitinde son derece önemli bir yer tuttuğunu da sözlerine ekledi. Zeybekçi’nin dediği gibi Ege’den Fuar’a sadece otobüs değil, tren seferleri de düzenlenirdi. Örneğin İzmir’den Manisa’ya geceyarısı saat 01.00 ve 02.00’de iki tren kalkardı.

    BU KONUYU SOSYAL MEDYA HESAPLARINDA PAYLAŞ
    ZİYARETÇİ YORUMLARI

    Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu aşağıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.

    BİR YORUM YAZ